W latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku Benjamin Bloom określił kolejność pytań, które prowadziły do różnych poziomów myślenia; od zwykłego wyodrębniania z pamięci wyuczonego wcześniej materiału, po bardziej skomplikowaną analizę, syntezę i ewaluację.

1. Wiedza – gdy celem jest stwierdzenie, czy uczniowie pamiętają konkretne fakty, pytania zaczynają się zazwyczaj od:

• nazwij

• określ

• powiedz

• wylicz

• wskaż

• przypomnij

• dopasuj

• wybierz

np.:

Podasz nazwy wszystkich przypadków i prawidłowo dopasujesz do nich pytania.

Wymienisz warunki pierwszego pokoju toruńskiego.

Nazwiesz części kwiatu.

Podasz wzór skróconego mnożenia.

2. Zrozumienie (pogłębiona wiedza) – uczeń nie tylko wie, ale jeszcze udowadnia, że rozumie, zadajemy więc pytania, które pozwolą nam poznać, czy uczeń rozumie, używamy wówczas czassowników:

• porównaj

• wyjaśnij

• opisz

• sklasyfikuj

• wybierz

• rozpoznaj

• uporządkuj

• wykaż

• przeredaguj (sparafrazuj)

np.:

Uporządkujesz podane wyrazy według kategorii słowotwórczych.

Porównasz ustrój starożytnych Aten i Sparty.

Podzielisz przyczyny wybuchu pierwszej wojny światowej na bezpośrednie i pośrednie.

Opiszesz bryłę graniastosłupa.

Rozpoznasz płetwy parzyste i nieparzyste u ryb.

3. Zastosowanie – sprawdzamy, czy uczeń potrafi zastosować/wykorzystać wiadomości, innymi słowy uczeń rozwiązuje problemy przez zastosowanie zdobytej wiedzy i umiejętności w różnych sytuacjach, w nowym kontekście.

Nasze polecenia zaczynamy od:

• zastosuj

• wypróbuj

• użyj

• odegraj rolę

• skonstruuj

• przekształć

• sporządź model

• przetłumacz

• wykorzystaj

• wykonaj doświadczenie

np.:

Zredaguj zdania złożone według podanego modelu.

Wykorzystaj model trójpodziału władzy do przedstawienia władzy w Polsce.

Wykonaj model przedstawiający działanie mięśni antagonistycznych.

Oblicz, ile metrów kwadratowych wykładziny o określonych wymiarach potrzeba do pokoju o określonych wymiarach.

4. Analiza – tutaj sprawdzamy, czy uczeń dostrzegł i rozpoznał elementy składowe problemu, informacji, opisał ich strukturę, dlatego prosimy:

• przeanalizuj

• uporządkuj

• sporządź wykres

• uprość

• sklasyfikuj

• podsumuj

• pokaż różnice

• odróżnij

• porównaj z...

• podziel na kategorie

np.:

Wyjaśnisz, jaką funkcję w tym wierszu pełnią epitety i metafory.

Porównasz oraz znajdziesz różnice i podobieństwa w budowie owadów i pajęczaków.

5. Synteza - gdy chcemy pomóc uczniowi sformułować nowe relacje i ująć rzeczy razem w nowy oryginalny sposób, ich celem jest rozwój twórczych umiejętności, polecenia zaczynamy np. od:

• skomponuj

• sformułuj

• zaprojektuj

• stwórz

• wymyśl

• rozwiąż

• zaproponuj

• wynajdź

• dostosuj

• opracuj

np.:

Zaproponujesz takie zakończenie tej historii, które uwzględnia charakter bohaterów.

Stworzysz mapę myślową na temat zanieczyszczeń w Twoim środowisku, w której uwzględnisz swoje pomysły na poprawę obecnej sytuacji.

6. Ewaluacja – gdy celem jest pomoc uczniom w dokonaniu wyboru między kilkoma możliwościami wówczas, gdy mają ocenić, wydać opinię na podstawie uzasadnionych argumentów. która z nmożliwości jest lepsza, dlatego zaczynamy od słów:

• oceń

• wybierz rozwiązanie

• sporządź ranking

• rozstrzygnij

• oszacuj

• uzasadnij

• zrecenzuj

• przedstaw opinię

• udowodnij

• poprzyj argumentami

np.:

Ocenisz, które z głównych postaci tej powieści zasługują na uznanie i poprzesz swoją opinię przynajmniej dwoma argumentami.

Sporządzisz ranking własnych propozycji wycieczkowych w celu poznania krajobrazów strefy umiarkowanej.