„Podziwu godna liczba Pi”, będąca również tematem wiersza Wisławy Szymborskiej, ma promować matematykę i nauki ścisłe dokładnie 14 marca, co zgodnie z amerykańskim formatem zapisu daty (3.14) odpowiada wartości liczby π.

Trzy przecinek jeden cztery jeden…

Poniżej podane jest rozwinięcie dziesiętne liczby л z dokładnością 50 cyfr po przecinku:

π = 3,141592653589793238462643383279
50288419716939937510...

symbole grafiki matematyczne

Liczba π nazywana jest czasami stałą Archimedesa, w uznaniu zasług Archimedesa z Syrakuz, który jako pierwszy badał własności i znaczenie tej liczby w matematyce. Jej kolejne określenie – ludolfina – pochodzi od Ludolpha van Ceulena, który przedstawił tę liczbę z dokładnością do 35 miejsc po przecinku. Liczba π jest stałą matematyczną, która pojawia w niezliczonych wzorach matematycznych, fizycznych, demograficznych, a nawet tych, które opisują rozprzestrzenianie się epidemii. W szkole uczymy się, że jest to stosunek obwodu koła do jego średnicy. Ale dlaczego właściwie jest to wszechobecna liczba?

Niezwykłość liczby π polega na tym, że jedną z najbardziej znanych liczb niewymiernych. Jej historia jest długa i bardzo bogata. Już w starożytności zauważono, że stosunek długości obwodu koła do długości średnicy jest wielkością stałą, co więcej – przydaje się do obliczania pól pewnych figur i objętości brył. Liczba π jest bezapelacyjnie najsłynniejszą liczbą świata, która króluje nie tylko w geometrii. Wyjątkowość liczby π polega również na tym, że pomimo, iż najczęściej mówi się o niej w stereometrii, pojawia się również w algebrze, teorii liczb, rachunku prawdopodobieństwa oraz innych gałęziach nauki, np. w statystyce.

Ciekawostki z życia liczby π

Form świętowania Dnia Liczby Pi jest wiele. Jedną z nich było utworzenie najdłuższego w Polsce „żywego łańcucha rozwinięcia liczby Pi”. Rekord został pobity w Warszawie na bulwarach nad Wisłą. Utworzyło go 627osób, które trzymały w dłoniach kartki z kolejnymi cyframi, tworząc pomiędzy dwoma mostami „żywy łańcuch”. Z kolei Rekord Guinnesa w zapamiętywaniu liczby cyfr po przecinku składających się na liczbę π pobił 60-letni Japończyk – zapamiętał aż 100 000 liczb. Wymienienie ich wszystkich trwało aż 16 godzin. Natomiast aktorka Danica McKellar, będąca doktorem matematyki, zaśpiewała do melodii z „Dziadka do orzechów” Piotra Czajkowskiego fragment liczby π. Wszystko po to, aby popularyzować matematykę wśród dziewczynek. Liczba π pojawia się także w powieści Carla Sagana – fragment tej liczby, stanowi klucz do całkowitego zrozumienia sensu istnienia wszechświata.

Mnemotechnika liczby Pi
Jeszcze słów kilka należy poświęcić mnemotechnice liczby Pi. Zapamiętanie kilkunastu początkowych cyfr po przecinku w rozwinięciu dziesiętnym liczby Pi, nie jest sprawą łatwą, lecz tutaj matematyce przychodzi na pomoc poezja. Znane są wiersze, które bardzo prosto rozwiązują ten problem. Licząc litery w poszczególnych wyrazach otrzymujemy kolejne cyfry Pi. Liczba Pi weszła także do języka potocznego: "pi razy oko". Oto niektóre z wierszy i powiedzeń:

https://pl.wikipedia.org/wiki/Pi-emat

Kazimierz  Cwojdziński (pisownia wiersza dawna)

Kuć i orać 
w dzień zawzięcie,
bo plonów
niema bez trudu.
Złocisty szczęścia okręcie
kołyszesz....
Kuć.
My nie czekajmy cudu.
Robota.
To potęga ludu.

Uwaga: według dawnej pisowni "niema" (w znaczeniu brak) pisało się łącznie.

Inwokacja Witolda Rybczyńskiego do Mnemozyny, bogini pamięci, ogłoszoną w  „Problemach” (nr 8/1949), zaznaczając, że zamiast słowa zadania należy wstawić problemu, a myślnik oznacza cyfrę zero.

Daj, o pani, o boska Mnemozyno, pi liczbę, którą też zowią ponętnie ludolfiną, pamięci przekazać tak, by jej dowolnie oraz szybko do pomocy użyć, gdy się zadania nie da inaczej rozwiązać, pauza - to zastąpić liczbami.

Polska trawestacja wiersza rosyjskiego

Kto z woli i myśli zapragnie
Pi spisać cyfry, ten zdoła...

 

Liczba Pi [Wiersz Wisławy Szymborskiej]

Podziwu godna liczba Pi
trzy koma jeden cztery jeden.
Wszystkie jej dalsze cyfry też są początkowe,
pięć dziewięć dwa ponieważ nigdy się nie kończy.
Nie pozwala się objąć sześć pięć trzy pięć spojrzeniem
osiem dziewięć obliczeniem
siedem dziewięć wyobraźnią,
a nawet trzy dwa trzy osiem żartem, czyli porównaniem
cztery sześć do czegokolwiek
dwa sześć cztery trzy na  świecie.
Najdłuższy ziemski wąż po kilkunastu metrach się urywa
podobnie, choć trochę później, czynią węże bajeczne.
Korowód cyfr składających się na liczbę Pi
nie zatrzymuje się na brzegu kartki,
potrafi ciągnąć się po stole, przez powietrze,
przez mur, liść, gniazdo ptasie, chmury, prosto w niebo,
przez całą nieba wzdętość i bezdenność.
O, jak krótki, wprost mysi, jest warkocz komety!
Jak wątły promień gwiazdy, że zakrzywia się w lada przestrzeni!
A tu dwa trzy piętnaście trzysta dziewiętnaście
mój numer telefonu twój numer koszuli
rok tysiąc dziewięćset siedemdziesiąty trzeci szóste piętro
ilość mieszkańców sześćdziesiąt pięć groszy
obwód w biodrach dwa palce szarada i szyfr,
w którym słowiczku mój a leć, a piej
oraz uprasza się zachować spokój,
a także ziemia i niebo przeminą,
ale nie liczba Pi, co to to nie,
ona wciąż swoje niezłe jeszcze pięć,
nie byle jakie osiem,
nieostatnie siedem,
przynaglając, ach, przynaglając gnuśną wieczność
do trwania.

Wiersz ułożony podczas zmagań sportowych na Mundialu w Argentynie:

Już i Lato i Deyna
strzelili do bramki obcej
dwa karne
Lubański dostrzegł mistrza Szarmacha
gdy on tak wypuścił cios szacha
że zdobyć musi cel gry
krzyknął Gol na Mundial Argentyna

Uczniowie naszej szkoły również świętują i przygotowują różne projekty z okazji Święta Liczby Pi
Efekty ich pracy już wkrótce ;-)))